Kompozytorzy Wszech czasów (1) - JERRY GOLDSMITH

W dzisiejszym odcinku przedstawiamy wam jednego z najbardziej zasłużonych i docenianych kompozytorów ostatniej dekady, który zasłynął przygotowaniem podkładu muzycznego min. do takich filmów jak OMEN, Odległy Ląd, Obcy - Ósmy Pasażer Nostromo, Pamięć Absolutna czy trylogia Rambo.

Goldsmith urodził się 10-go lutego 1929 roku w Los Angeles. Począwszy od 6-go roku życia zaczął grać na pianinie. W wieku 13 lat pobierał nauki u legendarnego kompozytora i nauczyciela Jakuba Gimpla. 3 lata później począł zagłębiać się w naukę teorii oraz sztukę muzyczną "kontrapunkt" pod skrzydłami włoskiego kompozytora Mario-Castelnuovo-Tedesco. Ta sama osoba wykształciła także inne znane postacie świata muzyki filmowej - Nelsonem Riddle, Henry'm Mancinim, czy Johnem Williamsem. W 1945 roku Goldsmith obejrzał film pt. Spellbound i natychmiast zakochał się w ścieżce dźwiękowej do owego filmu - wykonanej przez jednego z tzw. kompozytorów-weteranów - Miklósa Rózse. Mówi się, że to właśnie soundtrack do owej produkcji przekonała Goldsmitha do jego przyszłego zawodu. Niedługo potem dostał się na "University of Southern California", gdzie miał styczność z samym Miklósem Rózsą. Jednak ostatecznie przeniósł się do "Los Angeles City College", ponieważ jak sam stwierdził - preferował nieco bardziej praktyczny kurs muzyczny. Na początku lat 50 znalazł pracę w popularnej amerykańskiej stacji radiowej i telewizyjnej "CBS". Początkowo pisał ścieżki dźwiękowe do takich słuchowisk jak Frontier Gentleman, Romance czy Workshop. Ponieważ szefostwu bardzo spodobały się dzieła Goldsmitha, poproszono go o napisanie kolejnych utworów, lecz tym razem do seriali telewizyjnych (Climax! i Playhouse 90, a także kilku odcinków serialu The Twilight Zone). W międzyczasie miał też okazję po raz pierwszy skomponować utwory do filmów pełnometrażowych. (Black Patch, Face of a Fugitive i City of Fear). W 1960 roku opuścił CBS i przeniósł się do Revua Studios. Tam dalej nagrywał muzykę do seriali telewizyjnych. Momentem przełomowym jego karierze było nagranie ścieżki dźwiękowej do serialu Thriller. Otóż niejaki kompozytor starszej daty - Alfred Newman tak bardzo zachwycił się owym soundtrackiem, że polecił Goldsmitha producentom z Universal Pictures (pomimo tego, że nigdy wcześniej nie poznał go osobiście).  Dwa lata później jego ścieżka dźwiękowa do filmu pt. "Freud" otrzymała nominację do Oskara. Była to pierwsza takowa nominacja w całej karierze Goldsmitha. Dalej miał styczność z dziełami takimi jak The Stripper , The Man From U.N.C.L.E, Rio Ronchos, Seven Days in May, In Harms Way, The Sand Pebbles, The Trouble with Angels. Krytyka bardzo przychylnie uznała jego ścieżkę muzyczną do Planety Małp w 1968 roku. - Otrzymał kolejną nominację do Oskara. Warto dodać, że wtedy po raz pierwszy użył instrumentów w stylu tzw. "awangardy". Tzn. jego orkiestra imitowała np. odgłosy wydawane przez małpy, itp. W latach 70-tych kontynuował pasmo licznych sukcesów, komponowaniem muzyki do takich filmów jak Patton, Papillon, Chinatown, i wreszcie Omen z 1976 roku. Wtedy po raz pierwszy udało mu się uzyskać upragnioną statuetkę Oskarową. Jedyną w całego jego karierze, a był nominowany łącznie 17 razy.

Ponadto 4 razy nominowany do nagrody BAFTA. 7 nominacji do nagrody Emmy w tym, aż 5 wygranych. Za takie filmy jak The Red Pony, QB VII, Babe, Masada, oraz Star Trek : Voyager. Nominowany ośmiokrotnie do złotych globów, niestety bez żadnej nagrody. Sześciokrotnie do nagrody Grammy, tutaj także bez sukcesu. Na swoim koncie posiada także 15 nominacji do nagrody Saturn, w tym jedna wygrana za ścieżkę dźwiękową do filmu Gremlins. Osobiście żałuję, że jego soundtrack do trylogii Rambo nie zdobył żadnej nagrody, a nawet nie był nominowany, ponieważ jest to jeden, a właściwie trzy kultowe ścieżki dźwiękowe, które naprawdę zapadają w pamięć widza. Ciężko znaleźć inne tego typu kompozycje do kultowych filmów akcji. Dodam jeszcze, że dopiero kilka lat temu zostały wydane dłuższe wersje soundtracku do Rambo II i III. Naprawdę warto się z nimi zapoznać.

Jerry Goldsmith nie próżnował. Właściwie regularnie co roku pisał nowe ścieżki dźwiękowe, czasami nawet dwie - Gremlins 2 i Pamięć Absolutna w 1990.

Prawdziwy kompozytor wszechczasów opuścił nas w 2004 roku, a jego ostatnim dziełem był soundtrack do filmu Looney Tunes Znowu w Akcji (2003r.). Niestety filmy bez jego ścieżek dźwiękowych już nigdy nie będą takie same.

Felton Raiman